Logo Contactlensinside
ContactlensInside - Editie 1/2025

UV-straling en de rol van UV-beschermende contactlenzen

Inside UV


Ultraviolet (UV) licht maakt deel uit van het elektromagnetisch spectrum met golflengten tussen 10 en 400 nm. Hoewel het onzichtbaar is voor het menselijk oog, heeft UV-straling een hoge energie en kan het schadelijk zijn voor zowel de huid als de ogen. UV-straling is verantwoordelijk voor huidveroudering en verhoogt het risico op huidkanker. Ook voor het oog kan langdurige UV straling schadelijke effecten hebben.1

Langdurige blootstelling aan UV-straling is geassocieerd met oogaandoeningen zoals cataract, pterygium en leeftijdsgebonden maculadegeneratie (AMD). UV-licht kan bovendien kwaadaardige aandoeningen aan de oogleden veroorzaken, zoals basaalcelcarcinoom en plaveiselcelcarcinoom.2-5

Onderzoeken naar de menselijke cornea lieten een leeftijdsafhankelijk effect zien op de penetratie van UV-straling; de cornea van een 24-jarige bleek meer dan 45% van het ultraviolette A-licht (UVA) met langere golflengte te blokkeren en 90% van het ultraviolette B-licht (UVB) met kortere golflengte, terwijl de cornea van een oudere personen gemiddeld 60% van het UVA-licht en 80% van het UVB-licht blokkeerde.6,7

Naast traditionele beschermingsmethoden, zoals zonnebrillen met UV-bescherming, kunnen contactlenzen met UV-filters aanvullende bescherming bieden. Een onderzoek van Fukuoka et al. (2023) heeft onderzocht hoe diep UV-straling doordringt in het oog en hoe effectief UV-beschermende contactlenzen zijn.8

De resultaten toonden aan de cornea 63,56% van het UV-licht absorbeerde. De cornea en de ooglens samen 99.34% en het gehele oog 99.77% van het UV-licht. Wanneer UV-beschermende contactlenzen werden geplaatst, was de absorptie respectievelijk 98,90%, 99,55% en 99,87%. Blootstelling aan UV-licht was afhankelijk van de richting en het tijdstip van de dag en was het hoogst in gebieden met een hoge albedo (weerkaatsingsvermogen van het aardoppervlak), zoals het strand. 

Hoewel UV-beschermende contactlenzen niet de gehele oogstructuur bedekken (zoals de conjunctiva), vormen ze wel een waardevolle aanvulling op andere beschermingsmiddelen zoals een zonnebril. Met name voor mensen die veel buiten zijn kan deze bescherming een belangrijke rol spelen. 

Literatuur: 
1 McCarty C, Taylor HR. Light and risk for age-related eye diseases. Nutritional and environmental influences on the eye: CRC Press; 2021:135-150.
Hatsusaka N, Yamamoto N, Miyashita H, Shibuya E, Mita N, Yamazaki M, Shibata T, Ishida H, Ukai Y, Kubo ER, Cheng HM, Sasaki H. Association among pterygium, cataracts, and cumulative ocular ultraviolet exposure: a cross-sectional study in Han people in China and Taiwan. PLoS One 2021;16(6):e0253093. 
Zhou HJ, Zhang HN, Yu AQ, Xie JJ. Association between sunlight exposure and risk of age-related macular degeneration: a meta-analysis. BMC Ophthalmol 2018;18(1):331.
Hollhumer R, Williams S, Michelow P. Ocular surface squamous neoplasia: population demographics, pathogenesis and risk factors. Afr Vis Eye Health 2020;79(1). 
Chen L, Bellone RR, Wang Y, Singer-Berk M, Sugasawa K, Ford JM, Artandi SE. A novel DDB2 mutation causes defective recognition of UV-induced DNA damages and prevalent equine squamous cell carcinoma. DNA Repair (Amst) 2021;97:103022.
Delic NC, Lyons JG, Di Girolamo N, Halliday GM. Damaging effects of ultraviolet radiation on the cornea. Photochem Photobiol 2017;93(4):920-929. 
Mallet JD, Rochette PJ. Wavelength-dependent ultraviolet induction of cyclobutane pyrimidine dimers in the human cornea. Photochem Photobiol Sci 2013;12(8):1310-1318.
8 Fukuoka H, Gali HE, Bu JJ, Sella R, Afshari NA. *Ultraviolet light exposure and its penetrance through the eye in a porcine model*. Int J Ophthalmol. 2023;16(2):172–177. doi:10.18240/ijo.2023.02.02

Kernpunten in dit artikel
  • UV-straling is onzichtbaar maar energierijk, en langdurige blootstelling kan leiden tot ernstige oogaandoeningen zoals cataract, maculadegeneratie en tumoren aan de oogleden.
  • De natuurlijke bescherming van het oog tegen UV-licht neemt af met de leeftijd, waardoor oudere ogen kwetsbaarder worden voor UV-schade, ondanks enige mate van natuurlijke filtering door de cornea en lens.
  • Contactlenzen met UV-filters bieden een waardevolle extra bescherming naast zonnebrillen, vooral voor mensen die veel buiten zijn, al dekken ze niet het hele oogoppervlak zoals de conjunctiva.

Betul Tekeli

Ik heb optometrie en orthoptie gestudeerd aan de Hogeschool van Utrecht. In 2016 ben ik afgestudeerd en begonnen als optometrist in de optiek. In de tussentijd heb ik ook een master Gezondheidswetenschappen gedaan aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hierna ben ik werkzaam geweest in het ziekenhuis als optometrist en orthoptist en vervolgens als ambulant optometrist. Sinds januari 2024 ben ik werkzaam als Professional Education and Development Manager Benelux bij Johnson & Johnson Vision. 

Meer van Betul Tekeli
Opslaan als PDF
Reacties op dit artikel

Er zijn nog geen reacties geplaatst op dit artikel.